کورتەیەک لە ژیانی سەعدی کوری ئەبی وەقاس
ناوی تەواوی: سعد ـی ڪوڕی مالك ـی ڪوڕی أهیب ـی ڪوڕی عبد مناف ـە.
کونیەکەی بریتییە لە أَبُو إسْحاق.
هەر لەسەرەتاوە موسڵمان بووە لەسەر دەستی أبو بڪر الصدیق، لە تەمەنی ١٧ ساڵی دا.
پێشەوا سەعدی کوری ئەبی وەقاس یەکەم کەس بووە تیری هاوێشتووە لە پێناو اللَّە تَعالَی ـدا، خزمەتێکی زۆری ئەم دینە جوانەی ڪردووە، یەك لەو کەسانە بووە هەر لە دونیا دا موژدەی بەھەشتی پێدراوە.
 |
| سەعدی کوری ئەبی وەقاس. |
پێشەوا سەعدی کوری ئەبی وەقاس لە ماڵەکەی خۆیدا وەفات دەڪات و مروان ـی ڪوڕی حکم نوێژی لەسەر دەڪات، مروان ئەوکات والی مەدینە بوو، لە پاشان خێزانەکانی پێغەمبەر (صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) نوێژی لەسەر دەڪەن، لە گۆڕستانی بەقیع نێژراوە لە ساڵی ٥٥ ی ڪۆچی، تەمەنی زیاد لە حەفتا ساڵ بوو وە وتراوە لەوڪاتەی وەفات دەڪات تەمەنی ٨٢ ساڵ بووە.
ژمارەی ئەو فەرموودانەی کە گێڕاویەتیەوە
پێشەوا سەعدی کوری ئەبی وەقاس ٢٧٠ فەرموودەی گێڕاوەتەوە، ٣٨ فەرموودەیان لە سەحیح بوخاری و موسلیم دا هاتووە.
پێشەوا سعد کۆچی کردووە بۆ شاری مەدینە، وە بەژداری لە زۆربەی جەنگەکاندا کردووە لەوانە جەنگی بەدر، جەنگی ئوحود، جەنگی خەندەق، و جەنگی خەیبەر بووە، لەکاتی فەتح ڪردنی مەککە ـدا مەوجود بووە.
گەورەیی سەعدی کوری ئەبی وەقاس لە چەند فەرموودەیەکی صەحیح ـدا
یەڪەم ڪەس لە پێناو اللَّە تَعالَی تیری هاوێشت سەعدی کوری ئەبی وەقاس بووە.
عَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِي وَقَّاصٍ يَقُولُ{وَاللَّهِ إِنِّي لَأَوَّلُ رَجُلٍ مِنَ الْعَرَبِ رَمَى بِسَهْمٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ } مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ.
واتە: لە سعد ـی ڪوڕی أبي وقاص ـەوە دەیفەرموو{ سوێند بە اللَّە بێگومان من یەڪەم پیاو بووم لە عەرەب تیرم هاویشتووە لە پێناو اللَّە تَعالَی}.
سەعدی کوری ئەبی وەقاس پاسەوانی لە پێغەمبەر (صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) ڪردووە و بە پیاوێکی صاڵح وەصف ڪراوە.
عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ : كَانَ النَّبِيُّ صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سَهِرَ، فَلَمَّا قَدِمَ الْمَدِينَةَ قَالَ { لَيْتَ رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِي صَالِحًا يَحْرُسُنِي اللَّيْلَةَ " إِذْ سَمِعْنَا صَوْتَ سِلَاحٍ، فَقَالَ : مَنْ هَذَا ؟ فَقَالَ : أَنَا سَعْدُ بْنُ أَبِي وَقَّاصٍ، جِئْتُ لِأَحْرُسَكَ. وَنَامَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ } مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ.
واتە: دایکمان عائشة اللَّە تَعالَی لێی ڕازی بێت فەرموویەتی: لەو ڪاتەی پێغەمبەر (صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) هاتە مەدینە فەرمووی { خۆزگە پیاوێکی صاڵح لە هاوەڵانم ئەمشەو پاسەوانی لێ دەڪردم، لەوکاتەدا گوێمان لە دەنگی سیلاح بوو، جا پێغەمبەر (صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) فەرمووی ئەوە کێیە؟ فەرمووی: منم سەعدی کوری ئەبی وەقاس، هاتوومە بۆ ئەوەی پاسەوانیت لێ بکەم، جا پێغەمبەر (صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) خەوت}.
🌷 عَنْ عَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ { مَا سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ جَمَعَ أَبَوَيْهِ لِأَحَدٍ إِلَّا لِسَعْدِ بْنِ مَالِكٍ ؛ فَإِنِّي سَمِعْتُهُ يَقُولُ يَوْمَ أُحُدٍ : يَا سَعْدُ، ارْمِ فِدَاكَ أَبِي وَأُمِّي } مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ.
واتە: لە علي ـیەوە اللَّە تَعالَی لێی ڕازی بێت فەرموویەتی{ گوێم لە پێغەمبەر (صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) نەبووە باوك و دایکی فیدای هیچ ڪەسێڪی بڪات بەیەکەوە جگە لە سعد ـی ڪوڕی مالك نەبێت، جا بێگومان من گوێم لە پێغەمبەر (صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) بوو لەڕۆژی ئوحود دەیفەرموو: ئەی سعد، ڕم بهاوێژە باوکم و دایکم بەفیدات بن}.
[📚فـضـائـل الـصـحـابـة].